Bu tarz problemleri kimse paylaşmıyor, sanırsınız bir tek sizin çocuğunuz bu durumda... Gene dürüstçe ben yazıyorum ve yardım istiyorum...
Yazdıklarımı takip edenler bilir, bizim hatunun oyuncak, çizgi film, kitap, kıyafet hiç bir eksiği yok. Hepimiz gibi maddi imkanlarımız elverdiği ölçüde tek evladımın istediği şeyleri yapmaya çalışıyorum. 3-4 aydan beri süre gelen bir göz göre göre yalan söyleme huyu türedi. Mesela okuldan gelip neşe içinde "Sınıfta beni bilmem ne kolu yardımcısı yaptılar" diyor ama yok öyle bir şey.. "Kızım, ben senden şu-bu olmanı istemiyorum, elinden geleni yap bana yeter" diyorum. Birde bizim evde yalan söylenmez, kimseye telefonda yok, evde yokuz vs denilmez. Evet denen şey eğer yapılamaz ise nedenleri ve ne zaman yapılacağı anlatılır. Yani evde görüp yaptı diyemem.
Önce güzelce yalan söylemenin ne kadar kötü olduğu, sadece söyleyene değil, başkalarına zarar vereceği, günah olduğu anlatıldı. İyilikle ilerleme kaydedemedik. Sonraki zayıf okul notu yalanında her ne olursa olsun, çok kötü bir şey bile yapsa bize gelip "Anne/baba ben çok kötü bir şey yaptım" deyip bize tüm gerçeği söylerse onu en çok biz sevdiğimiz için onun problemine en iyi çözümü yine bizim bulacağımız, sadece bize ilk onun, doğru neyse onu söylemesini anlattık. Sonra bizden habersiz para almaya başladı. Kantinden ıvır zıvır almasına izin vermiyorduk. Ben ona sandviç ve tatlı yapıp beslenmesini verdiğimden sağlıksız şeyler yemesin istedik. Olabilir, canı istemiştir diye her gün 1 tl verdik. Sonra yalanlar devam edince kızıp bilgisayar cezası, tv cezası verdik. Bu da yaramadı, yalanlar devam etti. İnternette bakındım, "cezadan korkup ta yalan söyleme" olabilir deyince karşıma alıp, bu yalanların bizi çok üzdüğü ancak cezadan korktuğu için yalan söylüyorsa artık ceza verilmeyeceği, bana yemin edip söz vermesini, yeminini bozarsa günah olacağı- son günlerde yaz tatilinde kur'an kursuna giden kankasından duyduğu günah kavramına taktığı için, bende ona en büyük günahın yalan söylemek, hırsızlık yapmak, insanlara veya hayvanlara kötülük yapmak olduğunu, diğer her "günah" denen şeylerin iyilik yaparak düzeltileceğini anlattım-sözünü bozarsa beni çok üzeceğini söyledim. Bir kaç gün sonra teyzesinden 15 tl defter parası istemiş, eve döndüğünde para üstü nerede diye sordum. "Defter 15 tl" dedi, "Ne 15 tl si altından mı bu defter"dedim. Mırın kırın etti ve kalem aldığını söyledi, kaç tane aldığını sorunca önce bir tane dedi,, sonra "doğru söyle" deyince üç kalem aldığını söyledi. Yeminini bozduğu, sözünü tutmadığı anlatılıp ben ona küstüm ve 3 gün konuşmadım. Bu arada son 3 kezde "doğru söylemediğin zaman hiç iyi bir şey oldu mu?,ceza aldın mı?" diye sordum, "hayır" dedi,
"Peki doğru söylediğinde kötü bir şey oldu mu, ceza aldın mı?" diye sordum "hayır" dedi.
Evde kalan teyze araya sokulup son kez özür dilendi ve 3 gün sonra yeni vukuatımız oldu.
Sabah onu yollayan teyzeden okulda kermes olduğu ve çim adam almak için 7 tl istemiş , teyzesi de benden izin alırsa öyle para verebileceğini söylemiş ve benim söylediğim ingilizce yardımcı kitap parası 25 tl yi vermiş. Eve geldiğinde bana bir tane çim adam aldığını söyleyip gösterdi, ingilizce kitap parasından 7 tl aldığını, geri kalan paranın onda olduğunu sora sora anlattı. İzin almadığı için kızdığımı ama doğruyu söylediği için affettiğimi ve teşekkür ettiğimi söyledim. Ertesi gün 3-4 gündür toplamadığı odasını toplamaya yardım ederken çalışma masasının çekmecelerini de boşaltmasını söyledim, önce orada bit şey yok dedi, muhakkak vardır sen boşalt dedim. 4 tane çim adam çıkarıp "Anne ben çok kötü bir şey yaptım" dedi. Bende bana ilk çim adamı gösterdiğinde kalanları neden sakladığını sordum, cevap vermedi. Ceza olarak - ancak ona ceza demeden- gidip çim adamları çöpe attırdım. Sonra "Tanesi 7 tl ise 4 tanesi 28 tl eder, kalan 3 tl yi nerden buldun?" dedim, suratıma bakışından anladım ve "doğru söyle" diye uyardım. "Sizden aldım" dedi. Bu sefer gene aynı konuşmalar, yemin etmeler, yemini bozmalar, günahlar, yalan söyledikçe başına kötü şeyler geldiği, ne olursa olsun doğru söylemesi ve bizden habersiz para almasının ne kadar yanlış olduğu, zaten ne isterse alındığı vs vs. "Sen anne olsan ben çocuğun olsam sen bana nasıl davranırdın? Senin bu davranışını değiştirmek için ne yapardın?" diye sordum, önce bilmem dedi ama sonra "Son kez uyarırdım, eğer gene yaparsam odada ne varsa atardım, taşta yatırırdım" dedi. Bir şey söylemedim, 2 saat sonra "Tamam, senin dediğini yapacağım. Ama eğer tek bir yalan söylersen önce tüm oyuncaklarını atacağımı, sonra çizgi filmlerini en sonunda da kitaplarını atacağımı söyledim. "Taşta yatırmam seni, yatağında yatarsın ama elinde hiç bir şey kalmayacak" dedim. Şimdi 2 gün geçti, ingilizce kitap parasını verdim,gelince ne yaptığını sordum, bilmem kime verdim dedi, bende bilmem kimin annesine whasuptan yazdım. "Bana daha önce doğru söyleseydin buna gerek kalmazdı, sana güvenemiyorum, bu çok üzücü" dedim. 2 gündür bana sarılmasına izin vermiyordum ve öpmüyordum , çok üzgün olduğumu ve onu öpmek istemediğimi söylemiştim ancak çantayı toplarken parmağını fermuara sıkıştırınca yanıma geldi. Boncuk gözyaşlarıyla ağlayınca sarıldım ama gene öpmedim....
Şimdi tecrübeli annelerden, öğretmenlerden, aynı sorunu yaşayıp çözen annelerden rica ediyorum. Lüten yardım edin, ne yapmalı, nasıl davranmalı?
3 yorum:
Sizi merak ediyoruz.Ara ara yazın lütfen habersiz bırakmayın.
Canım Ayşen, bir kere bu sorun yalnız size mahsus değil. Sen ortada bir sorun olduğunu görebiliyor ve çözüm arıyorsun. Pek çok aile bunu görmezden geliyor. Aslında ''sorun'' denilebilecek düzeyde olmayabilir ama hassas bir konu. Verdiğin örneklere bakınca, dikkat edilmezse çocuğun bu alışkanlığı benimseyebileceğini düşünmeliyiz.Daha küçük yaşlarda çocuklar çok geniş olan hayal dünyası ürünlerini, gerçekmiş gibi anlatabilirler. Bu yalan olarak değerlendirilmemeli. Bu altı yedi yaşına kadar sürebilir. Sizin yaşadıklarınıza gelince, bu konunun uzmanları her yalanın bir söyleniş amacı vardır diyor. Bir eğitimci olarak ben bunu çok gözlemledim. Evet çok masumca nedenler ama tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Örneğin, ilgi çekme, onay ve kabul görme, başkalarına öykünme, özenme gibi nedenler bunlar.Kısacası çocuğun yapmaya çalıştığı dış dünyadan kendini koruma amaçlıdır. Çocuk için beklentileri yüksek ailelerde daha çok ortaya çıkıyor bu durumlar. Bir şeyi yanlış ya da değiştirerek söyleyince bir takım kazanımları olmuşsa bunu sürdürecektir. Elbette anne babalar dikkatli davranıp sorun büyümeden çözüme ulaşabilirler. Örneğin hepimizin hayatında masum pembe yalanlar vardır. İyi niyetle de olsa aman dikkat, bunları en çok fark edenler çocuklar. Bir de tavır önemli, çocuğun yanlış bir şey yaptığını bildiğini baskı unsuru olarak kullanıp, açığını bulmaya yönelik, sorgular gibi davranmak çok yanlış canım. Ondan doğruyu söyleme beklentinizi tatlılıkla hissettirmek en doğrusu. Sözü çok uzattım ama deneyimlerime dayanarak önerilerimin işe yarayabileceğini umuyorum. Kısacası, sizler bilinçli anne babalarsınız; öncelikle çocuğu yalana iten nedenleri bulmaya çalışın. Yani hangi durumlarda ve hangi ihtiyacını karşılamak için bunu yapıyor? Kolay gelsin canım.
Teşekkür ederim Zuzumi.
Sevgili öğretmenim, yardımlarınız benim için çok değerli,sağolun. Sonraki postta gelişmeleri yazacağım. Öpüyorum..
Yorum Gönder